Μουσικό απεριτίφ 11-09-21

ΜΟΥΣΙΚΟ ΑΠΕΡΙΤΙΦ: ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ ΜΙΚΗ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗ


Φίλοι μας,
Αυτό το Σάββατο 11 Σεπτεμβρίου 2021, στις 6-7μμ -98.7 fm (Δημοτικό Ραδιόφωνο Ιωαννίνων)- το Μουσικό Απεριτιφ έχει αφιέρωμα στο μεγάλο Έλληνα μουσικοσυνθέτη Μίκη Θεοδωράκη.
Μουσική Επιμέλεια : Όλγα Κωστούλα


Τα κομμάτια που θα ακούσετε:
Α MΕΡΟΣ:
1. Όμορφη Πόλη (στίχοι Γιάννη Θεοδωράκη)- Μίκης Θεοδωράκης
2. Les Amants du Teruel (Oι Εραστές του Teruel, στίχοι Jacques Plantes) - Edith Piaf
3. Tης Δικαιοσύνης Ήλιε Νοητέ (ποίηση Οδυσσέα Ελύτη)- Πολλοί ερμηνευτές με τη συνοδεία χορωδιών.
4. O χορός του Ζορμπά (στίχοι Μάνος Μουντάκης)- Dalida
5. Το τραγούδι των Συντρόφων (ποίηση Κώστας Καρτελιάς)-Μαρία Φαραντούρη
6. L'homme au cœur blessé (Ο άνθρωπος με την πληγωμένη καρδιά, στίχοι george Moustakis ) – George Moustakis
7. Νous sommes deux (Είμαστε Δυό) - George Moustakis
8. Z - La Course De Manuel (Η κούρσα του Manuel) - ορχηστρικό
Β MΕΡΟΣ:
1. Συρτάκι Ζορμπάς- ορχηστρικό
2. Ποιός δεν μιλά για την Λαμπρή -ορχηστρικό
3. Santiago (ποίηση Pablo Neruda) – George Moustakis
4. O Αντώνης (μουσική της ταινίας «Ζ»)- ορχηστρικό
5. Άρνηση (ποίηση Γιώργου Σεφέρη) – Γιώργος Μούτσιος
6. Μέρα Μαγιού μου μίσεψες (ποίηση Γιάννη Ρίτσου)- Νανά Μούσχουρη
7. Serpico (μουσική της ταινίας Serpico) -ορχηστρικό
8. Ο Καημός - George Moustakis και Αρλέτα


Μίκης Θεοδωράκης, ο μεγάλος 'Ελληνας συνθέτης.


Γράφει η Όλγα Κ. Κωστούλα


Ο Μίκης Θεοδωράκης γεννήθηκε στη Χίο το 1925 με ρίζες από Γαλατά Χανίων και Τσεσμέ Μικράς Ασίας. Τις πρώτες μουσικές του σπουδές τις έκανε στο Ωδείο Αθηνών και στη συνέχεια σπούδασε μουσική ανάλυση στο Ωδείο του Παρισιού. Ο Μίκης ήταν μια σπάνια μουσική ιδιοφυϊα που ανέδειξε το ελληνικό τραγούδι παγκόσμια. Με τη μουσική επένδυση των έργων του έκανε γνωστούς, Έλληνες και ξένους ποιητές και στιχουργούς. Με τη μουσική του, συνόδευσε τους αγώνες και τις διεκδικήσεις της πατρίδας του όπως και άλλων λαών για Ελευθερία και Δημοκρατία.


Η Γαλλία υπήρξε η δεύτερή του πατρίδα. Την περίοδο της Δικτατορίας ήταν το καταφύγιό του. Στο Παρίσι βρέθηκε δίπλα σε κορυφαίους μουσικούς δασκάλους, σε πολιτικούς και πνευματικούς ανθρώπους. Εκεί έγραψε σημαντικά έργα του. Ο συνθέτης, για τον Πρόεδρο της Γαλλικής Δημοκρατίας François Mitterrand, είχε δηλώσει ότι αποτέλεσε για τον ίδιο «ένα σχολείο φιλοσοφικής, αισθητικής και πολιτικής σοφίας. Το 2000 προτάθηκε για βραβείο Νόμπελ Ειρήνης. Το 2007, για την προσφορά του στις Τέχνες και την Πολιτική, του απονεμήθηκε ο τίτλος του Ταξιάρχη του Εθνικού Τάγματος της Λεγεώνας της Τιμής (Ordre National de la Légion d'Honneur), που είναι η υψηλότερη διάκριση της Γαλλικής Δημοκρατίας που απονέμεται σε ξένες προσωπικότητες. Στην τελετή απονομής, ο τότε Υπουργός Πολιτισμού Γαλλίας χαρακτήρισε το Μίκη Θεοδωράκη ως «εθνικό μας συνθέτη» που ενσαρκώνει τη μακρά πορεία της Ελλάδας του Μεταπολέμου προς την κατάκτηση της ελευθερίας της και της αξιοπρέπειάς της. Μεταξύ άλλων ανέφερε και τα εξής:
«Εορτάζουμε απόψε τη δύναμη του πολιτισμού και μάλιστα τα όπλα του πολιτισμού: ο πολιτισμός ως δύναμη, ο πολιτισμός ως όπλο. Διότι είναι μέσω του πολιτισμού που περάσατε στην ιστορία. Είναι μέσω του πολιτισμού που καλλιεργήσατε το δεσμό σας με τη Γαλλία και εκφράσατε την πίστη σας για το μέλλον μιας ενωμένης και δυνατής Ευρώπης»… Αυτή η βούληση ανεξαρτησίας, αυτή η ικανότητα να λες «όχι», αυτό το ευρωπαϊκό πνεύμα ελευθερίας, αποτελούν μια από τις βάσεις της ελληνογαλλικής φιλίας της οποίας αποτελείτε έναν σύγχρονο ήρωα».

Ο Μίκης Θεοδωράκης συνέθεσε πάνω από 1000 έργα. Έγραψε μουσική για κινηματογραφικές ταινίες. Το 1962 έγραψε μουσική για την ταινία «Φαίδρα» του Jules Dassin με πρωταγωνιστές την Μελίνα Μερκούρη και τον Anthony Perkins. Το 1964 έγραψε μουσική για την ταινία «Ζορμπάς» του Μιχάλη Κακογιάννη. Η εμβληματική μορφή του Έλληνα Ζορμπά, που ερμήνευσε μοναδικά ο ηθοποιός Άντονι Κουίν, γίνεται ένα με τις νότες, συνδέοντας το ελληνικό τοπίο με την ελληνική παραδοσιακή μουσική και χορό. Όλα αυτά ενώθηκαν μέσω της μουσικής του Μίκη σε ένα σύνολο που αποθεώθηκε διεθνώς. Το κομμάτι έγινε δημοφιλές παγκοσμίως διαφημίζοντας την ελληνικότητα. Διασκευάστηκε ή ερμηνεύτηκε από μουσικούς διαφόρων εθνικοτήτων. Αν και το συρτάκι δεν είναι παλιός Ελληνικός παραδοσιακός χορός, η χορογραφία του Γιώργου Προβιά που θεωρείται ο δημιουργός του χορού, εμπεριέχει πολλά στοιχεία από παραδοσιακούς ελληνικούς χορούς, όπως το χασαποσέρβικο και χασάπικο. Ο Μίκης Θεοδωράκης έγραψε τη μουσική επένδυση της ταινίας «Serpico» (1973) με πρωταγωνιστή τον Αλ Πατσίνο. Η μουσική της ταινίας πήρε το βραβείο BAFTA για πρωτότυπη μουσική. Το ίδιο βραβείο πήρε για τη μουσική που έγραψε στην ταινία «Ζ» του Κώστα Γαβρά το 1969 (βραβείο Όσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας) με πρωταγωνιστή τον Γάλλο ηθοποιό Yves Montand. Λίγο αργότερα συνέθεσε τη μουσική για την ταινία «Σε Κατάσταση Πολιορκίας» (1972) του ιδίου σκηνοθέτη με πρωταγωνιστή πάλι τον Yves Montand.

Ο συνθέτης ασχολήθηκε εκτενώς με την κλασσική μουσική γράφοντας συμφωνίες, ορατόρια, μπαλέτα, όπερες, κονσέρτα και μουσική δωματίου. Στη μουσική του πορεία, με έναν ιδιοφυή τρόπο σύνθεσης, ανέπτυξε τη μετασυμφωνική ελληνική μουσική. Δημιούργησε συνθέσεις που ξεπερνούν το «κλασσικό», συνδυάζοντας στοιχεία της δυτική συμφωνικής ορχήστρας με ελληνικά τραγούδια, και ελληνικά μουσικά όργανα. Έτσι, άνοιξε έναν καινούργιο δρόμο που συνδέει την ελληνική μουσική παράδοση με τη δυτική συμφωνική μουσική. Στην μουσική ιδιοφυϊα του υποκλίνονται μεγάλοι μουσικοσυνθέτες και ερμηνευτές.


Η μελοποιημένη ποίηση, αποτέλεσε μεγάλο κομμάτι του έργου του, με ισχυρή επιδραστικότητα στον κόσμο διεθνώς. Χρησιμοποίησε ως στίχους ποιήματα βραβευμένων ποιητών ελληνικής και ξένης καταγωγής: Ρωμιοσύνη,18 Λιανοτράγουδα της πικρής πατρίδας. Οι γειτονιές του κόσμου, Επιτάφιος -Γιάννης Ρίτσος, Επιφάνια-Γιώργος Σεφέρης, Mauthausen-Ιάκωβος Καμπανέλης, Canto General-Pablo Nerouda, Μικρές Κυκλάδες, Αξιον εστί - Οδυσσέας Ελύτης, Πνευματικό εμβατήριο -Άγγελος Σικελιανός, Romancero Gitano-Federico Garcia Lorca. Μελοποίησε επίσης στίχους του Τάσου Λειβαδίτη (Λυρικά), Γιάννη Θεοδωράκη (Λιποτάκτες) και Μανόλη Αναγνωστάκη και άλλων δημιουργών. Η μουσική του Μίκη Θεοδωράκη «άνοιξε πρωτόγνωρα μονοπάτια». Έφερε στα σπίτια του λαού τους μεγάλους ποιητές που ως τότε ακούγονταν μόνο στους λογοτεχνικούς κύκλους. Ο κόσμος, με όχημα τη μουσική του Μίκη, γνωρίζει τον κόσμο της ποίησης και την ενσωματώνει στην καθημερινότητά του. Η ποίηση γίνεται ιδεολογικό εμβατήριο αλλά και λαϊκό τραγούδι. Όπως έλεγε ο ίδιος «Να συντροφεύουν τα τραγούδια τον κοσμάκη παντού, στο γιαπί, στην ταβέρνα, στην εκδρομή, στην παρέα.» Τη μουσική του ερμήνευσαν διεθνούς φήμης καλλιτέχνες, όπως Edith Piaf, Beatles, Joan Baez, Shirley Bassey, Νανά Μούσχουρη και άλλοι πολλοί.

Ο Μίκης Θεοδωράκης με το πλούσιο και εμπνευσμένο έργο του, πέρασε στην αιωνιότητα, σημαδεύοντας ανεξίτηλα τη Τέχνη, τον Πολιτισμό του 20ου αιώνα, όπως και την Ιστορία της Ελλάδας.